Pal tegen de provinciale weg richting het Belgische Balen realiseerde Roeland Vranckx een tuin aansluitend aan de toonzaal van een autogarage. Geen doorsnee opdracht. “Deugdelijke visitekaartjes in de vorm van een fraaie, groene buitenruimte worden zelden door autoverkopers afgeleverd”.
Roeland Vranckx kreeg de opdracht voor het ontwerp van de langgerekte voortuin plus zijtuin bij een autoshowroom. Vanaf de start koos hij voor een sterke en evenwichtige eenvoud in golvende belijningen waarmee de opdrachtgever meteen mee ging. “Die golvingen trekken de smalle strook visueel open en camoufleren tevens de schuine belijning van het perceel”, vertelt Roeland.
Zo dicht tegen de drukke provinciale weg heeft het pand voor de autohandelaar een strategische ligging. Vanzelfsprekend mocht de tuinruimte geen barrière opwerpen tussen geïnteresseerde kopers en de vierwielers in de etalage. Omdat in het voortuingedeelte geen auto’s uitgestald mochten worden, kreeg dit deel van de tuin vooral veel groen. Aandachtspunten waren het fietspad en de strook tussen fietspad en openbare weg. Vranckx overtuigde de opdrachtgever om dit deel openbare ruimte, zonder toestemming van de gemeente, op te frissen. “Wat eerst een nog lelijke bermstrook met weidegrasveld was, toverden we om tot een verzorgd gazonperk met Cotoneaster-vlakken, Crocus en een Carpinus.” Die kleine ingrepen hebben volgens Vranckx een enorme meerwaarde. De brede straatberm sluit nu naadloos aan op de voortuin. Fietsers fietsen er dwars doorheen.
De hoofdingang van de toonzaal ligt in de voortuin maar is niet vanuit die voortuin te bereiken. Toch kreeg de entree extra accent door een brede strook verharding en vier prominente plantenbakken. De aansluitende grindvlakte die overgaat in het fietspad werd geblokkeerd door een eiland van Cotoneaster. Op een indirecte manier is nu duidelijk dat de bezoeker hier niet langs kan.
In de zijtuin moest de bestaande parkeerstrook behouden blijven. Waar mogelijk creëerden de ontwerpers plantvakken met een zware invulling van haagblokken die het allegaartje aan geparkeerde auto’s ruimtelijk tegengewicht biedt. Op de hoek van voor- en zijtuin was er het voorstel een verhoogd ‘podium’ te maken. Een strategisch punt om nieuwe automodellen tentoon te stellen. “De gemeente wees dit voorstel af. Het zou de zichtbaarheid op het kruispunt belemmeren.” Het plateau kwam er toch, echter op het niveau van de overige tuindelen. Als de buxuswolken rond dit parkinggedeelte groter en voller worden, kunnen showauto’s alsnog op mobiele verhogingen komen te staan. “Van de straat bekeken, staan ze dan als het ware op een buxuspodium.”
Bij de verhardingsmaterialen viel de keuze op een combinatie van arduinklinkers, basalttegels en leisplit. Aanvankelijk wilde de opdrachtgever liever hergebruik van de aanwezige betonstraatstenen.”Na veel vijven en zessen konden we hem overtuigen om voor hoogwaardig natuursteen te kiezen.” Voor de parkeerzones werden de vroegere, oude honingraatklinkers hergebruikt. “Ze sluiten goed aan bij de overige parkings die dezelfde bestrating hebben.”
In het langgerekte pad tegen de toonzaal kwam een afwisseling van klinkers en tegels om een monotoon geheel te voorkomen. De tegels hebben een ruw oppervlak wat contrasteert met de gladde klinkers. Het entreedeel werd royaal verhard en een beetje ‘overgedimensioneerd’. “Verkopers kunnen hier royaal met hun klanten lopen.” Om een rustige uitstraling te garanderen kreeg een groot deel van de tuin een bedekking van leisplit ‘Canadian Slate’.
Taxus en Buxus vormen de structuurbeplanting. Taxushagen staan dwars op de gevel, zowel om het smalle tuinoppervlak te doorbreken als om de blik van passanten naar de showroom te leiden. De jaarrond dezelfde uitstraling van Taxus had de voorkeur boven bijvoorbeeld Fagus die elke seizoen een andere uitstraling heeft. “Het donkergroene loof van Taxus vormt daarnaast een mooie achtergrond voor de andere beplanting. Tussen en rond de hagen kwamen golvende buxusmassieven. Voordelen van Taxus en Buxus vindt Vranckx de wintergroene uitstraling en de onderhoudsvriendelijkheid. Bij de bodembedekking viel naast gazon de keuze op Cotoneaster dammeri. Met name vanwege de sterke winterhardheid. Een vijftal Carpinus betulus ‘Fastigiata’ geeft hoogte. Door te kiezen voor zuilvormen bleef het zicht op de toonzaal en de lichtzuilen behouden. De bedoeling is om de bomen om de drie jaar te kandelaberen. “Uiteindelijk drukken de bomen het hoge glasgebouw straks naar beneden en geven het een menselijke schaal.” De seizoenswisselingen bij Carpinus vindt Vranckx mooi contrasteren met de altijd groene
De opdrachtgever was overigens zeer sceptisch over het gebruik van bomen. Toen de hele tuin was aangelegd, werden ze overtuigd door één voorbeeldboom aan te planten. “Op elke plaats waar we een boom wilden planten, plaatsten we daarna een hoge boompaal. Zo konden ze met eigen ogen zien dat de hoogstammen geen storend element vormden voor de zichtbaarheid richting de showroom.”
De kleurkeuze viel op geel (de reclamekleur van Opel) en blauwgrijs (de reclamekleur van Mercedes). Hiervoor groeien er diverse vaste planten afgewisseld met bloembollen. Toen het project bijna was afgerond, kwam de mooiste reactie volgens Vranckx van een passerende fietser. Hij riep: “Wat is dat hier nu? Een tuincentrum of een autogarage?” Vranckx: “We waren even verstomd maar het stemde ons tevreden. Hij verwachtte wellicht een strook kale beton in de voortuin en kon moeilijk wennen aan het idee dat hier een showtuin werd aangelegd.”
- opdrachtgever: De Lim – Opel & Mercedes garage
- oppervlakte: ca. 650 m²
- kostprijs: ca. €40.000
- functie: naast representatieve showtuin ook parking en entree met paden
- ontwerp, aanleg en onderhoud: Tuinarchitectuur Vranckx, Geel (B)
- oplevering: januari 2013
- bomen: 5 Carpinus betulus ‘Fastigiata’
- vaste planten en bollen: in voortuin Crocus flavus en bij de entree Echinops ritro, Nepeta faassenii, Cimicifuga ‘White Pearl’ waartussen Allium ‘Mont Blanc’ en Allium ‘Giganteum’. In de zijtuin grote groepen Helictotrichon sempervirens met daartussen dezelfde Allium.
- bodembedekkende heesters: Cotoneaster dammeri
- hagen: Taxus baccata afgewisseld met massieven van Buxus sempervirens
- verhardingsmateriaal: een combinatie van arduinklinkers (5x20 cm, 3 cm dik), basalttegels (15x30 cm en 25x40 cm) en leisplit Canadian Slate
-verlichting: tien verschillende lichtcircuits, allen van binnenuit draadloos te besturen en verdeeld in functionele verlichting, esthetische sfeerverlichting en accentverlichting
Foto 1 – Het kostte de ontwerpers heel wat moeite om de opdrachtgever te overtuigen van het belang van de tuin en de integratie van enkele hoge haagelementen en bomen.”Bij het aanplanten van de Taxus was er meteen de reactie dat de aangeplante hagen een halve meter lager moesten.”
Foto 2 - De krokussen waren een te verwaarlozen investering maar zijn een enorme winst in het vroege voorjaar. Het aanplanten van de 1350 bollen was monnikenwerk. “Bedden klaarmaken, bollen uitgooien om een natuurlijk beeld te verkrijgen, daarna één voor één recht zetten en lichtjes aanduwen en tot slot afdekken met teelaarde.”
Foto 3 – De entree is extra benadrukt door de vier kubusvormige plantenbakken. Deze zijn opgetrokken uit dezelfde basalttegels als in de bestrating die rechtop in mortel werden geplaatst. Aan de binnenkant kwam een houten kader en tussen kader en tegel kwam weer beton. Zo vormde zich een stevige constructie.
Foto 4 –Tussen de 5 tot 6 Cotoneaster per m² is een laag boomschors aangebracht tegen het onkruid. Het geheel bevindt zich tot enkele centimeters onder de grindlaag. Zo ontstaan later groene tapijten op dezelfde hoogte als het split. Op de grenslijn is gebruikt gemaakt van de makkelijk te buigen ecolatten.
Foto 5 – De Buxusplanten staan aangeplant op een verhoging en aan de randen zijn ze bewust scheef geplant. “Dat oogt in het begin nog wat onnatuurlijk maar zo ontstaat wel meteen een oplopende beplanting.” Voor de aanplant werd een laag van 60 cm oude grond vervangen door vruchtbare teelaarde.
Foto 6 – De Carpinus op de strook van de gemeente was een discussiepunt. Wat als er een auto tegenaan rijdt? “Toch hebben we hem aangeplant, net achter de aanwezige lantaarnpaal.” Drie andere Carpinus worden op afstand verlicht met richtbare grondspots. Zowel in zomer als winter decoratief.
Foto 7 – De arduinklinkers zijn slechts 3 cm dik en liggen op een dun laagje zandcement van 4 cm. Dit had te maken met het feit dat de onderliggende betonplaat niet kon worden weggebroken. De bedding van 4 cm was net dik genoeg om de klinkers tot een egaal vlak aan te trillen.
Foto 8 – Er is een uitgekiend lichtplan gemaakt wat in totaal 15% van het totaalbudget in beslag nam. Belangrijke elementen worden uitgelicht: het pad, de tentoongestelde wagens, de hoofdentree en de glazen voorgevel. Alle spots zijn op betonblokken vastgeschroefd om vandalisme en diefstal te voorkomen.